KUALA LUMPUR, 6 Nov -- Saiz ekonomi bayangan (SE) di Malaysia mencatatkan trend menurun, namun kewujudannya masih signifikan dan menjejaskan pembangunan ekonomi yang inklusif, demikian menurut laporan Tinjauan Ekonomi 2021 yang dikeluarkan Kementerian Kewangan hari ini.

Menurut laporan itu, situasi ini mengurangkan potensi kutipan hasil cukai yang lebih tinggi bagi membiayai projek pembangunan seperti penjagaan kesihatan, pendidikan dan pengangkutan awam.

Katanya, dengan menggunakan model Multiple Indicators Multiple Causes (MIMIC) dan Currency Demand Approach (CDA), Medina and Schneider (2019) menganggarkan saiz purata SE di Malaysia adalah sebanyak 31 peratus daripada Keluaran Dalam Negeri Kasar (KDNK) dalam tempoh 1991-2017.

Rencana ini turut menganggarkan saiz SE di Malaysia berada pada lingkungan 50 peratus daripada KDNK dalam tempoh 1990-1999 dan mengecil kepada 30 peratus dalam tempoh 2000-2009 sebelum mencatat  21 peratus dalam tempoh 2010-2019.

Pada 2019, saiz SE berada pada kadar 18.2 peratus daripada KDNK negara, menurut laporan berkenaan.

Rencana berkenaan turut mengetengahkan faktor utama dan amalan terbaik yang dilaksanakan di pelbagai negara untuk meminimumkan aktiviti SE.

“Dalam konteks ini, SE didefinisikan sebagai kegiatan ekonomi yang sah dan produktif, namun tidak dilaporkan kepada pihak berkuasa untuk mengelak dari undang-undang, pembayaran cukai dan caruman perlindungan sosial,” kata laporan itu.

Laporan itu juga menyebut kegiatan SE yang meningkat dijangka melonjakkan permintaan terhadap mata wang berikutan transaksi cenderung dilakukan dalam bentuk tunai atau mata wang kripto.

Memetik Tanzi (2002), laporan itu menjelaskan transaksi tersembunyi dilakukan secara tunai bagi mengelakkan jejak dikesan oleh pihak berkuasa.

Sehubungan itu, bekalan wang M1 yang lebih tinggi mencerminkan peningkatan saiz SE.

Katanya, langkah-langkah termasuk penggunaan teknologi canggih, perkongsian data yang lebih meluas dalam kalangan agensi kerajaan serta memberi penekanan lebih tinggi kepada pematuhan undang-undang dan penguatkuasaan yang lebih ketat dapat mengurangkan saiz SE.

Teknologi canggih turut dapat membantu mengurangkan aktiviti pengelakan cukai.

“Kemunculan ekonomi perkongsian dan ekonomi gig membolehkan peralihan daripada transaksi tunai kepada digital dan mewujudkan jejak digital,” kata laporan itu.

Perkongsian data antara agensi kerajaan seperti pendaftaran hartanah dan kenderaan serta pengenalan nombor cukai akan memberikan maklumat mengenai corak perbelanjaan individu dan perniagaan.

Justeru, kerajaan dapat menganalisis data yang dikumpul secara berkesan dan membolehkan kegiatan penipuan cukai dapat dikenal pasti.

“Kerajaan akan mempergiat usaha untuk menjadikan pekerjaan di sektor formal lebih menguntungkan seperti meningkatkan kecekapan dalam pasaran buruh dan memudahkan prosedur pematuhan cukai dengan penerimagunaan teknologi yang lebih meluas.

“Usaha akan diteruskan untuk memperluas dan memperkukuh kedaulatan undang-undang dan penguatkuasaan berbanding meningkatkan jumlah peraturan,”katanya.

-- BERNAMA